Her bir saç teli yaklaşık 4 ila 6 yıl canlı kalıyor. Bu mühletin sonunda dökülen saçlar 3 ila 4 ay süren bir dinlenme sürecine girer ve sonra tekrar uzamaya başlar. Bu nedenle her saç dökülmesi durumunda bir hastalıktan bahsedilemez. Günde 100’den daha az saç telinin dökülmesini olağan olarak kıymetlendirilir. Lakin günde 100’den fazla saç telinin 4 ila 6 haftadan daha uzun müddet dökülmesi durumunda saç dökülmesi hastalık olarak kabul edilir. Esenler Medipol Üniversitesi Hastanesi Dermatoloji Kısmından Dr. Öğr. Üyesi Gürkan Yardımcı, saç dökülmeleri hakkında kıymetli bilgiler paylşatı.
BU FAKTÖRLER SAÇ DÖKÜLMESİ NEDENİ
Saç dökülmesinin çok sayıda farklı çeşidi ve sebebi olduğunu belirten Dr. Yardımcı, “Saç dökülmeleri genel manada kalıcı ve kalıcı olmayan formunda iki kümede sınıflandırılabilir. Çoklukla gerilim kökenli, mevsimsel gerçekleşen, kilo verme sonrası, doğum sonrası, vitamin eksikliklerine bağlı gelişen ve yüksek ateşle seyreden hastalıklardan sonra görülen saç dökülmelerini kalıcı olmayan durumlara örnek verebiliriz. Lakin saçlı derinin mantar enfeksiyonları üzere kimi mikrobiyal hastalıklarda, yanık yahut ameliyat izi üzere travmatik saç kayıplarında ve sebebi şimdi net olarak bilinmemekle birlikte kıl köklerinin kalıcı olarak hasarlandığı birtakım saçlı deri hastalıklarında kalıcı saç kaybı meydana gelebilir” tabirlerini kullandı.
Dr. Yardımcı, en sık karşılaşılan sebeplerden birinin genetik dökülme olarak da bilinen androgenetik alopesi olduğunu söz ederek şu bilgileri verdi: “Erkeklik hormonu olarak bilinen testosteronun dihidrotestosteron ismi verilen öteki bir hormona dönüşmesi sonucu saç köklerinin bir kısmında minyatürleşme başlar. Olması gerekenden daha ince bir hale gelen kıl kökü yıllar içerisinde bir daha saç üretemeyecek hale gelir. Bu hastalıkta bireyde olağandışı sayıda saç dökülmesi çoklukla yoktur lakin aylar-yıllar içerisinde saçlarda sırasıyla incelme, seyrelme ve kellik gözlenir. Saçların ekseriyetle ön ve zirve bölgeleri vakit içerisinde dökülür ve kalıcı saç kaybı meydana gelir. Demir, çinko, biyotin, folik asit, B12 ve D vitamini eksiklikleri, anemi, tiroid bezi hastalıkları, gerilim, bilhassa yüksek ateş ile seyreden geçirilmiş enfeksiyonlar, kimi ilaçların kullanımı, doğum, denetimsiz yapılan diyetler sonrasında süratli kilo kayıpları ve yakın vakitte geçirilmiş ameliyatlar saç dökülmesinin en sık sebepleri ortasındadır. Bununla birlikte çok sıcak kurutma, düzleştirici kullanımı üzere yanlış yollar, saçlı derideki alerjik durumlar ile egzamaları birçok vakit kalıcı saç kaybıyla sonuçlanmayan fakat çok derecede dökülmeye sebep olabilecek nedenlerdendir.”
“BİLİNÇSİZ YAPILAN KÜRLER ALERJİYE YOL AÇABİLİR”
Saç dökülmesini önlediği argüman edilen kürler ve destek ilaçlara da değinen Dr. Yardımcı, şu değerlendirmeyi yaptı: “Hastaların konutta kendi kendilerine uyguladığı karışımlar ve kürler kısmen yararlı olsa da çoğunlukla saç dökülmelerinin azalmadığı, tersine arttığı istikametindeki şikayetlerle karşılaşıyoruz. Doğal diye yapılan saç maskelerinin başta saçlı deri olmak üzere, kulaklarda, göz kapaklarında, yüzde ve uzunluğunda alerjik durumlara sebep olabileceği unutulmamalıdır. Şiddetli olabilecek alerjik durumlar kıl kökünde kalıcı hasar bırakabilir ve kalıcı saç kaybı ile sonuçlanabilir. Yüz bölgesinde ve göz kapaklarında ise kalıcı lekelere neden olabilir. Destek ilaçların da tabip denetiminde kullanılması halinde yararlı olacağını düşünüyorum. Bilhassa vitamin eksiklikleri ve kansızlık üzere durumlarda kan tetkiklerinin sonucuna nazaran destek ilaç kullanılması yararlı olacaktır. Yapılan birçok çalışmada kan seviyesinde düşüklük olmadan vitaminlerin kullanılmasının rastgele bir faydasının olmadığı gösterilmiştir. Bu üzere durumlarda hasta tetkik yapılmaksızın destek ilaç kullanırsa istenmeyen yan tesirler ile karşılaşabilir.”
Dr. Yardımcı, “Yaklaşık bir aydan uzun süren ve günde 100 adetten daha fazla saç telinin döküldüğü her durumda kesinlikle bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. Yapılacak her tedavi bireyden bireye değişkenlik gösterebilir. Hastanın yaşı ve cinsiyeti, dökülmenin mühleti, eşlik eden hastalıkların varlığı, aile hikayesi üzere birtakım kıymetli etkenler kesinlikle değerlendirilmelidir. Kalıcı saç kaybı ile sonuçlanmayan durumlarda tedavi ne kadar erken ve yanlışsız bir formda uygulanırsa saç dökülmesi de süratli bir halde iyileşecektir. Birçok şahısta uzun süren saç dökülmesi ruhsal olarak olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu da bireyde gerilim faktörünü arttırarak yeni saçların dökülmesine sebep verebilir ve süreç kısır bir döngüye girebilir. Kalıcı saç kaybı ile sonuçlanabilecek her durumda ise tedaviye başlama vakti çok değerlidir. Uygun tedavi ile kıl kökleri şimdi canlıyken iyileşme sağlanırsa dökülen saçlar tekrar yerine gelir. Fakat kıl kökü hasarı oluşursa yeni saç oluşumu mümkün değildir” biçiminde konuştu.
“PRP, MEZOTERAPİ, KÖK HÜCRE TEDAVİLERİ VAR”
Saçlı deri üzerine uygulanan kimi sprey, losyon, köpük ve şampuan formundaki ilaçların sıklıkla tercih edilen tedavi tekniklerinin başında geldiğini belirten Dr. Yardımcı, “Ancak bu tedaviler vitamin eksiklikleri, anemi ve eşlik eden hormonal hastalıklar varlığında tek başına kâfi olmaz. Kesinlikle uygun tetkikler yapılarak varsa eşlik eden sorun saptanmalı ve uygun halde tedavi edilmelidir. Bu emelle kullanılan sistemik ilaçlar iyileşme sürecini hızlandırır. Son yıllarda hayli tanınan hale gelen PRP ve mezoterapi uygulamaları ile saç dökülmesi daha faal ve süratli bir halde tedavi edilebilir. PRP sisteminde hastadan alınan bir ölçü kandan elde edilen ve trombosit ismi verilen hücrelerden güçlü olan plazma kısmı tekrar saçlı deriye enjekte edilir. Sık tercih edilmesinin nedeni rastgele bir ilaç içermediği için hayli inançlı bir usul olması ve alerji riski bulunmamasıdır. Mezoterapi ise kimi ilaç, vitamin ve minerallerden oluşan eserlerin saçlı deriye enjekte edilmesiyle yapılır. Saç köklerine muhtaçlığı olduğu unsurlar direkt enjekte edildiği için tesiri daha süratli görülür. Bu tedavilere benzeyen bir öbür prosedür ise kök hücre tedavisidir. Bu sistemle de kişinin kendi derisinden elde edilen kök hücreler özel bir biçimde elde edildikten sonra saçların ağır döküldüğü ve inceldiği bölgelere enjekte edilir. Yeniden son yıllarda yapılan kimi çalışmalarda saçlı deriye uygulanan lazer tedavilerinin de başarılı sonuçları olduğu gösterildi. Tüm bu tedavilere karşılık alınamayan durumlarda ya da kalıcı saç kaybının geliştiği hastalıklarda cerrahi yollar yani saç ekimi tedavisi yapılabilir. Bilhassa androgenetik alopesili hastalarda hayli tatmin edici sonuçları bulunur ve ileri evre hastalarda tercih edilmelidir” diye konuştu.
Dr. Yardımcı, saç dökülmesini önlemek için dikkat edilmesi gereken konuları şöyle sıraladı: “Saç dökülmesini önlemek için öncelikle gerçek saç ve saçlı deri bakımı çok değerlidir. Saçlar yapısına uygun olarak günlük ya da gün çok olacak formda ılık su ile nazikçe yıkanmalı. Çok soğuk ya da çok sıcak su ile banyo yapmak saçın yapısını bozarak daha kolay dökülmelerine neden olabilir. Banyo sonunda uzun saçların uçlara saç kremi uygulaması daha rahat taranmasını sağlayarak kırılmaları azaltır. Hal vermek için saç şekillendiricileri kullanan şahısların yatmadan evvel kesinlikle saçlarını yıkamaları gerekiyor. Banyo sonrası saç ve saçlı deriyi kurutma süreci çok sıcak yapılmamalıdır. Uzman olmayan şahıslar tarafından önerilen saç bakım eserlerinin kullanımını katiyen tavsiye etmiyorum. Gelişebilecek birtakım olumsuz yan tesirler ve alerjik durumlar saçların dökülmesini arttırabilir. Sağlıklı saçlar için kişinin hayat biçimi da epeyce değerlidir. Gerilimin azaltılması, sigara ve alkol üzere alışkanlıkların bırakılması, nizamlı uyku ve beslenmeye kıymet verilmesi, günde ortalama 2-3 litre ortasında su içilmesi genel sıhhati iyileştirmenin yanında saç sıhhatini da olumlu tesirler. Saç dökülme riski yüksek hastalarda (ör: genetik kaynaklı dökülmeler) dökülme olmadan da uygun tedavilerle mevcut saçların daha da güçlenmesi hedeflenebilir. Bilhassa 40’lı yaşlardan sonra ve menopoz sonrası bayanlarda oral kolajen destekleri saçların daha güçlü ve sağlıklı olmasına katkıda bulunabilir.”
Ensonhaber
