Bilkent Güç Siyasetleri Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan “Türkiye’nin Karadeniz’deki Doğal Gaz Keşfi: Kısa Tarihçe ve Etkileri” isimli rapordan derlediği bilgilere nazaran, kelam konusu keşfin Türkiye’ye sağlayacağı kıymetli avantajlar olacak.
Bu avantajların en başında Sakarya Gaz Alanı’ndaki üretime bağlı olarak gaz ithalatının azalacak olması geliyor. Örneğin üretilecek yıllık 10 milyar metreküplük doğal gaz ülkenin gaz talebinin yüzde 20’sini karşılayabilecek. Rapora nazaran, doğal gaz muhtaçlığının yüzde 99’unu ithal eden bir ülke için bu hisse ne küçük ne de “göz arkası edilebilir”.
Raporda, keşfedilen gazın iç talebi karşılamak için kullanılması durumunda ithalatın azalmasıyla ülke iktisadına de yarar sağlanacağı belirtilerek, boru çizgisi ve Sakarya alanıyla ilgili çalışmalar nedeniyle birçok Türk şirketine fırsatlar doğacağı hasebiyle iş imkanlarının da sağlanacağı vurgulandı.
Kelam konusu keşfin en değerli tesirlerinden birinin de doğal gaz alım kontratlarıyla ilgili olacağı belirtilen raporda şunlar kaydedildi:
“Türkiye’nin 2021 prestijiyle uzun periyotlu alım kontratlarının bir kısmı sona erecek. Toplam 11,6 milyar metreküplük alım kontratları tekrar görüşülecek. 2026’da daha büyük ölçülerin buna eklenmesi bekleniyor. Sakarya gaz alanı ve mümkün gelecek keşifler gelecek yıllarda gerçekleşecek görüşmelerde Türk şirketlerinin elini hem fiyat hem de kontrat kuralları hakkında kuvvetlendirecektir.”
BOTAŞ’ın 2020 Eylül’de Katar’la 2,1 milyar metreküplük LNG alım mutabakatı sona erecek. 2021’de tekrar BOTAŞ’ın Gazprom’dan Trans Balkan üzerinden aldığı 4 milyar metreküplük mutabakat ve Nijerya’dan aldığı 1,3 milyar metreküplük LNG alım mukavelesi sona erecek.
Avrasya Gaz ve Bosphorus Gaz’ın Rusya ile olan şirket başına 750 milyon metreküp olmak üzere toplam 1,5 milyar metreküplük gaz muahedesinin 2021’de sona ermesi bekleniyor. Ayrıyeten Enerco Güç’ün 2,5 milyar metreküp ve Shell Güç’ün 250 milyon metreküplük mukaveleleri de 2021’de sona erecek.
Böylelikle toplamda 11,6 milyar metreküplük doğal gaz alım muahedesi için görüşmeler 2021’de tekrar yapılacak.
Sakarya keşfinin Türkiye’nin hidrokarbon arama faaliyetlerinde yeni bir sayfa açacağı tabir edilen raporda, “Gelecekteki mümkün keşifler ve üretim faaliyetleri, Türkiye’nin derin deniz hidrokarbonları konusunda bilgi, tecrübe ve uzmanlık biriktirmesine imkan sağlayacak. Bu faaliyetlerin gerçekleşeceği tesisler Türkiye’deki genç profesyoneller için bir eğitim yeri olacaktır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
TÜRKİYE’NİN GÜÇ SIYASETINDE YENİ BİR SAYFA
Kelam konusu keşifle birlikte, Türkiye’nin bölgesel bir doğal gaz güç merkezi olmak için kâfi esneklik ve çeşitliliğe sahip olacağına değinilen
raporda, hali hazırda bulunan LNG, FSRU tesisleri ve depolama imkanlarıyla bölgesel gaz güvenliğinin de artacağı belirtildi.
Fiyatlandırma manasında da Sakarya Gaz Alanı’nın bölgesel piyasaları etkileme potansiyeline değinilerek, fiyatlama manasında EPİAŞ’ın rolünün çok değerli olduğunun altı çizildi.
Çalışmada, “Anlaşılan o ki Türkiye’nin güç siyasetinde yeni bir sayfa açıldı. Zorluklar evvelkinden az değil fakat ödül daha büyük.” tabiri kullanıldı.
2023 MAKSADI GERÇEKÇİ Mİ?
Raporda, Türkiye’nin Sakarya Gaz Alanı’ndan birinci gazı 2023’te üretme amacına dair tenkitler konusunda Mısır’ın Zohr alanındaki keşfine değinilerek, kelam konusu alanda sondajın 3 Temmuz 2015’te başladığı ve 2 ay sonra 30 Ağustos 2015’te keşfin duyurulduğu hatırlatıldı.
Zohr alanından gaz akışının Aralık 2017’de başladığı anımsatılan raporda, “Sahada süratli bir çalışma ve Mısır hükümetiyle İtalyan ENİ şirketinin kusursuz iş birliği başarıyı getirdi. Zohr alanı kolay bir saha olmamasına karşın keşiften yalnızca 28 ay sonra üretime başlandı. Bu perspektifle bakıldığında 2023 amacı, muhtemelen 29 Ekim 2023, imkansız değil.” sözleri kullanıldı.
Hürriyet
