Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile İstanbul Tuzla Deri Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) faaliyet gösteren, Afrika’dan Rusya’ya kadar yerdeki birinci endüstriyel enzim fabrikası olan LIVZYM Biyoteknoloji’nin resmi açılışını gerçekleştirdi. Açılışta konuşan Varank, “Bu fabrika sayesinde, yüzde 100 dışa bağımlı olduğumuz enzim ithalatını engelleyebileceğiz. Çok farklı enzimlerin ithalatına yılda 150 milyon dolar harcıyoruz. 5 senelik bir devirde, kapasite artışıyla birlikte bu meblağın yüzde 90’ını devletimizden karşılayabiliriz.” sözlerini kullandı.
Sürecin 2013’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a memleketimizde biyoteknoloji enstitüsü kurulması ve enzimlerin yerli imkanlarla üretilmesine ait yapılan bir sunumla başladığını hatırlatan Varank, “LIVZYM teşebbüsünün birinci temelleri 2014 yılında verdiğimiz KOSGEB destekleriyle atıldı. Vakit içinde evvel Bezm-i Alem Üniversitesinde Ömür Bilimleri ve Biyoteknoloji Enstitüsünü kurduk. Bilakis dimağ göçüne konut sahipliği yapan bu enstitü, heyeti altyapısıyla devletimizi sıhhat teknolojileri meydanında üst seviyelere taşımayı amaçlıyor.” diye konuştu.
Varank, fabrikanın bugünlere gelmesinde öncelikli yatırım teşvikleri ile TÜBİTAK ve KOSGEB desteklerinin kritik bir rolü olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Biyoteknoloji, pek çok kolda kıymetli tesirler oluşturan, yükselen teknolojilerden birisi. Nanoteknoloji, genetik ve materyal meydanlarıyla direkt bağlı bir teknolojiden bahsediyoruz. Besin, tarım ve hayvancılık ortamındaki çıktıların yanı sıra, tıbbi, kimyasal ve etraf biyoteknolojileri de muazzam bir büyüme potansiyeli taşıyor. İlaç kesiminin geleceği de biyoteknolojide. Dünyada biyoteknolojik ilaçların tasarruf orantısı yüzde 30’a yaklaşmış durumda. Global Ar-Ge harcamalarından nispeten yüksek hak alan bu ortamda, dünyada kıyasıya bir yarış var. Memleket olarak biz de biyoteknolojinin giderek artan ehemmiyetinin farkındayız. Burada bütüncül bir yaklaşımı takip ediyor, Üniversitelere, araştırma merkezlerine ve firmalara çeşitli destekler sunuyoruz. Tıpkı vakitte bu sahadaki nitelikli insan kaynağına yatırımı da çok önemsiyoruz. Bunun için, araştırma altyapılarını teşvik ediyor Milletlerarası Başkan Araştırmacılar ve Sanayi Doktora Programları üzere başlattığımız yenilikçi girişimlerle, güçlü bir temel oluşturmaya çalışıyoruz.”
“YÜZDE 100 DIŞA BAĞIMLI OLDUĞUMUZ ENZİM İTHALATI ENGELLENEBİLECEK”
Vizyoner siyasetlerinden bir başkasının Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi programı olduğunu kaydeden Varank, “Programda ilaç dalını öncelikli yerlerden birisi olarak kabul ettik. Hamle Programında tüm desteklerimizi uçtan uca yönetip, alıcı ve satıcıyı tıpkı anda teşvik ediyoruz. Kısaca özetlemeye çalıştığım tüm bu imkanların, endüstrimize bugünkü üzere yenilikçi fabrikalar ve katma paha olarak dönmesi en büyük temennimiz.” dedi.
Varank, kelam konusu tesise ait, “İlk olarak şu kocaman biyoreaktörlere dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu biyoreaktörler aslında bu fabrikanın omurgaları. Reaktörlerin hepsini bizim mühendislerimiz tasarladı ve üretimi devletimizde yapıldı. Bu Türkiye’de birinci sefer oluyor. Böylelikle çok önemli bir teknik birikim kazanmış olduk. Burası hiçbir danışmanlık alınmadan, dizayndan heyetime, biyoreaktör inşasından borulamaya kadar yerli imkanlarla tamamlandı.” biçiminde konuştu.
Bu özgün teknoloji birikiminin, istenilirse gereksinimi olan yurt içindeki şirketlerle paylaşma imkanına da sahip olunduğunu kaydeden Varank, şöyle devam etti:
“Bu fabrika sayesinde, yüzde 100 dışa bağımlı olduğumuz enzim ithalatını engelleyebileceğiz. Fabrika birinci aşamada besin güvenliğini odağına alarak un ve früktoz şurubu üretiminde kullanılan endüstriyel enzimleri külliyen yerli ve ulusal imkanlarla üretmeyi hedefliyor. Tek başına bu ortamda Türkiye, yılda 30 milyon dolar ithalat yapıyor. Aldığım haberlere nazaran, şu an son eserlerin kalite test ve tahlilleri devam ediyor. Elbette sonuçlara bağlı olmakla birlikte, önümüzdeki hafta birinci satış gerçekleşebilir. Enzimde dışa bağımlılık azalıyor, ancak birebir vakitte bu işin ihracat boyutu da var. Velev bu ihracatın kilogram başına katma kıymeti üretilecek enziminin niteliğine nazaran 20 ile 100 dolar arasında değişiyor. Halihazırda devletimizin kilogram başına ortalama ihracat katma kıymetinin yalnızca 1,4 dolar olduğunu hesaba katarsak. Yapılan işin ne kadar kıymetli olduğu net bir biçimde ortaya çıkıyor.”
“KOVİD-19 PLATFORMUNDA 17 FARKLI GIRIŞIM YÜRÜTÜYORUZ”
Esere katılan kıymet arttıkça daha rekabetçi, daha vazgeçilmez ve daha varlıklı olunduğunu aktaran Varank, “Bu fabrikanın beni heyecanlandıran son özelliği, aşı ve ilaç üretimi yerlerinde güçlü bir altyapıyı kazanmış olmamız. Gerekli çevresel önlemleri ve sertifikasyonları almak kaydıyla, gereksinim halinde bu tesiste, yüksek montanlı aşı üretimi gerçekleştirilebilir.” tabirlerini kullandı.
TÜBİTAK çatısı altında kurulan Kovid-19 platformunda 17 farklı girişim yürüttüklerini söz eden Varank, “Bunların 8’i aşı, 9’u da ilaç geliştirme ortamında. Gururla söz edebilirim ki, yürütülen bu girişimlerde yurt dışında yapılan çalışmalardan hiçbir eksiğimiz yok. Bilakis fazlamız, yani hiçbir konumda denenmeyen yenilikçi usullerimiz de var. Bu bir ilmî yarış, kazananı devranla göreceğiz. Ancak Türkiye’nin gerek aşı gerekse ilaç meydanında virüsle en iyi biçimde savaşan bir tahlili bulmasının önünde hiçbir beis yok.” diye konuştu.
Varank, şu an Ar-Ge’si büyük bir süratle devam eden girişimlerden kimilerine tahminen de açılışı yapılan bu tesisin seri üretim desteği vereceğini belirterek, şunları söyledi:
“Ülkemiz bu fabrikayla, kritik teknolojilerde yarışma gücümüzü artıracak çok değerli bir altyapıya sahip oldu. Burada yapılacak her üretim biyoteknoloji sahasında yetkinliğimizi artırmanın yanında, 20-30 yıl sonrasının teknolojilerini de bugünden inşa edecek. Son 18 senede Cumhurbaşkanımızın liderliğinde hayata geçirdiğimiz Ar-Ge ve ıslahat paketleriyle güçlü bir ekosistem kurduk. Ekosistemin güçlenerek yoluna devam etmesi için imkanlarımızı seferber etmiş durumdayız. Salgın boyunca güçlü yurt içi endüstrimiz sayesinde, gereksinim duyulan her eseri kolay kolay üretebildik. Bununla birlikte sıhhat sanayisinde yenilikçi eserler geliştirerek global yarışmada biz de varız dedik. Rekor vadede ürettiğimiz yerli ağır bakım teneffüs cihazıyla, muadillerinden üstün bir eseri piyasaya çıkardık. Tanı kitleri, aşı ve ilaç girişimlerimizle takip eden değil, takip edilen bir devlet haline geldik. İnşallah bundan sonraki periyotta de performansımızın üzerine koyarak devam edeceğiz.”
“AR-GE MERKEZLERİ VE TEKNOPARKLARDAKİ ÇALIŞMA TATBIKINI TEMMUZ SONUNA UZATIYORUZ”
Pandemiyle birlikte, teşebbüs ekosistemini koruyan kıymetli adımlar attıklarını belirten Varank, “Bunlardan birisi de uzaktan çalışma imkanının getirilmesiydi. Ar-Ge merkezleri ve teknoparklardaki yüzde 50 uzaktan çalışma imkanı pratiği mevcutta 30 haziranda bitiyordu. Bu uygulamayı temmuz sonuna kadar uzatıyoruz.” dedi.
Ekonomik göstergelerde güçlü bir canlanmaya şahit olunduğunu aktaran Varank, “Zorlu geçen nisan ayının akabinde, mayıstan itibaren gerçek daldan birbiri arkasına şık haberler gelmeye başladı. Haziran’da gerçek daldaki canlanma sürat kazandı. Bu ayın birinci 18 gününde endüstrideki elektrik tüketimi, nisan ve mayısın birebir periyodunu şimdiden artta bıraktı. Birinci 18 günde OSB’lerdeki elektrik tüketimi, mayısa nazaran yüzde 26 arttı. Yılın birinci 5 ayında sanayi siciline 5 bin 547 işletme kaydoldu. Yalnızca OSB’lerde, birinci 5 ayda 520 yeni fabrika üretime geçti.” biçiminde konuştu.
Varank, yatırım talebinin de geçen seneye nazaran daha güçlü olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“İlk 5 ayda 67 milyar liralık yatırım teşvik evrakı düzenledik. Bu yatırımlarla 110 bin vatandaşımıza yeni iş imkanları doğacak. Haziran ayında tüketici, sektörel ve gerçek kol itimat endeksleri güçlü bir yükseliş kaydetti. İmalat endüstrisinde kapasite tasarruf orantıları arttı. Maksadımız bu gidişatı kalıcı ve mütemadi bir yapıya oturtabilmek. Avrupa’dan ve en önemli ihracat piyasalarımızdan gelen olgularda de toparlanma var. Dış piyasalardaki toparlanma bize sipariş artışı, talep artışı olarak dönecek. İşte bu koşulların devam etmesiyle de ekonomik canlanmanın daha da hızlanmasını ve yılın son iki çeyreğinde güçlü büyüme orantılarına ulaşmayı bekliyoruz.”
Hürriyet
