Üniversite Kurumu’ndan (YÖK) yapılan açıklamaya nazaran üniversite kontenjanları anlaşılan oldu. YÖK’ten yapılan açıklamada şu tabirlere konum verildi:

‘2020 YILI KONTENJANLARI BELİRLENİRKEN ÜNIVERSITE EĞİTİM PROGRAMLARI MÜŞAVERE KURULU’NUN GÖRÜŞLERİ ALINDI’
“Bilindiği üzere geçen sene ‘bir birinci olarak’ kontenjanların belirlenmesinde kamu ve kişisel kesim temsilcilerinin de bulunduğu ‘Yükseköğretim Eğitim Programları Müracaat Şurası’nın sunduğu teklifler dikkate alınmıştı. Yeni YÖK’ün bünyesinde salahiyet paylaşımı anlayışı sonucu oluşturulan ve yasal yere kavuşan bu Kurul’da Kaynak ve Maliye Bakanlığı, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sıhhat Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Toplumsal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği temsilcileri bulunmaktadır. Bu yıl da 2020 yılı kontenjan planlaması yapılırken Üniversite Eğitim Programları Müşavere Konseyi tarafından sunulan teklifler iştirakçi bir anlayışla dikkate alındı.

YKS’YE BAŞVURAN ADAY SAYILARI
2019 Üniversite Kurumları Testi’ne (YKS) başvuran aday sayısı 2 milyon 528 bin 116 iken bu yıl için başvuran aday sayısı 2 milyon 436 bin 958 oldu. Geçen sene lise son sınıf seviyesinde YKS’ye başvuran aday sayısı 983 bin 710 iken bu yıl 894 bin 187. Bununla birlikte, 2018-YKS’ye başvuran adaylar içinde daha evvel bir programa yerleşmiş olan aday sayısı 397 bin 614 iken, 2019-YKS’de bu aday sayısı 374 bin 806’ya, bu yıl ise 335 bin 347’ye geriledi. Daha evvel bir programa yerleşen ve öğrenciliği devam edenlerin tekrar imtihana müracaat sayısında ‘artışın’ değil ‘azalışın’ gözlemlenmesi, 2018 yılında tatbike konulan YKS ile yerleşen talebelerin evvelki yıla nazaran bulundukları programlardaki memnuniyet nispetinde bir iyileşme gerçekleştiğini ve bunun bu yıl da devam ettiğini gösteriyor. Bu datalar kıymetli ve Yeni YÖK’ün kurguladığı muhakeme ve tahlil kabiliyetini öne çıkaran YKS’nin ve rasyonel kontenjan planlamasının muvaffakiyetini gösteriyor.

2020 YILI KONTENJANLARI
Memleketin gereksinimi, istihdam imkânları, üniversite kurumlarının kapasitesi, öğrenci temayülleri ve üniversitede niteliği artırma önceliği ve gibisi dikkate alınan çok sayıda parametre doğrultusunda (uzaktan talim dahil, olmak üzere), önlisans ve lisans seviyesinde örgün talim programları için 2019 yılında 834 bin 509 kontenjan belirlenmiş idi. Bu yıl ise örgün programlar için (uzaktan tedrisat dahil, mektep birincisi kontenjanları hariç olmak üzere) belirlenen yekun kontenjan 845 bin 909 oldu. 2020 Üniversite Kurumları Testi’nde (YKS) örgün programlarda: Devlet üniversitelerinde mektep birincisi kontenjanları hariç 282 bin 402 ön lisans, 345 bin 997 lisans, 23 bin 486 hususî yetenek olmak üzere yekun 651 bin 885 kontenjan ayrıldı. Vakıf üniversite kurumlarında 76 bin 268 ön lisans, 87 bin 838 lisans, 4 bin 44 kişisel yetenek olmak üzere yekun 168 bin 150, KKTC ve vesair üniversitelerde 3 bin 643 ön lisans, 11 bin 211 lisans, 294 hususî yetenek olmak üzere yekun 15 bin 148 kontenjan verildi. Devlet Üniversitelerinde örgün programların kontenjanları geçen seneye nazaran birebir seviyede kalmış iken vakıf üniversitelerinde kontenjanlar kayda kıymet bir nispette artmıştır. Buna nazaran; örgün programlarda ön lisansta 362 bin 313, lisansta 445 bin 246, hususî yetenekte 27 bin 824 olmak üzere yekunda 835 bin 383 kontenjan bulunmaktadır. Açıköğretim Fakültelerindeki programlara ise 2020 yılında 151.350 kontenjan verilmiştir. 2019 yılındaki açıköğretim kontenjanları 172.125, 2018 yılında ise 193.250 idi. YÖK’ün açık tedrisat programlarında tedrici bir halde azaltmaya gittiği görülmektedir. Yeni YÖK konseptiyle, açıköğretim kontenjanlarında da örgünde olduğu üzere yeni bir planlamaya geçilmiştir. Bunda istihdam ve taleplerin dikkate alınması kadar Yeni YÖK’ün açıköğretim ile ilgili başlatmış olduğu ve son dört yıldır sürdürülen nitelik artırıcı siyaseti da rol oynamıştır. Geçen sene kamuoyuna beyan ettiğimiz üzere her yıl açıköğretimin özünde olan “hayat uzunluğu öğrenme” fonksiyonu daha fazla besbelli hale getirilecek ve açıköğretim programlarıyla ilgili son yıllarda artan olumlu algı daha da üst seviyeye çıkarılacaktır. Açıköğretim kontenjanları dahil olmak üzere tüm kontenjanların yekunu 997.259 olmuştur.

ÜNIVERSITE EĞİTİM PROGRAMLARI ISTIŞARE KURULU’NDA PROGRAMLARA VERİLECEK KONTENJANLAR DEĞERLENDİRİLDİ
Memleketimizin insan gücü gereksinim projeksiyonlarının incelendiği, istihdam odaklı yaklaşımların tartışıldığı Üniversite Eğitim Programları Heyetinde, önlisans ve lisans programları, kontenjanlar belirlenmeden evvel değerlendirildi. Geçen sene Sıhhat Bakanlığı yetkililerinin, sıhhat programlarının tedrici olarak azaltılması yanındaki görüş ve teklifleri doğrultusunda sıhhat ortamıyla ilgili programlarda yeni bir planlamaya geçilmişti. Tıpkı yaklaşım bu sene de devam ettirilmiş ve Konsey, bu sene sıhhat meydanındaki önlisans programları kontenjanlarında 1. ve 2. tedrisat için üst limitler olmasını ve tedrici olarak bu programların kontenjanlarının düşürülmesine devam edilmesini YÖK’e önermiş YÖK Umum Konseyi da bu öneriyi hayata geçirmeye karar verdi.

Pratik yüklü sıhhat programlarının vakıf üniversite kurumlarında ve KKTC üniversitelerinde ikiden fazla tıpkı isimli programların farklı statüyle (Türkçe 1. tedrisat, Türkçe 2. talim, İngilizce bir numara tedrisat,…) açılmış olması durumu ile birebir üniversitenin farklı ünitelerinde (hem fakülte hem yüksekokul) tıpkı programın çoğaltılması durumları da Kurul’da görüşüldi. Bu durumdaki program sayısının en fazla iki olması, ayrıyeten birebir üniversitenin farklı ünitelerinde (fakülte ve yüksekokul) tıpkı isimli ve birebir muhtevalı program bulunması durumunda Kurul’un, yalnızca birisindeki programa kontenjan verilmesi tarafındaki teklifleri dikkate alındı. Önümüzdeki sene bu yaklaşım başka programlar için de ‘genişleyerek devam edecek’ ve Kurul’un kontenjanları belirlemeyle ilgili rolü artarak sürecek. (Doğru olan da memleketimizin kalkınması ve refahı ile direkt bağlantılı olan kontenjan belirleme sürecinin geniş iştiraki hedefleyen salahiyet paylaşımı çerçevesinde sürdürülmesidir.) Ayrıyeten Şura, mühendislik programlarıyla ilgili de birtakım tekliflerde bulunmuş ve bu teklifler de YÖK tarafından dikkate alınarak kabul edilmiş, mühendislik programlarının kontenjanı geçen sene 77 bin 460 iken bu sene 71 bin 244 olarak belirlendi. Örneğin geçen yılki inşaat mühendisliği yekun kontenjanları 12 bin 70 iken bu sene 8 bin 271 olarak belirlendi. Üniversite programlarının kontenjanlarının belirlenmesinde istihdam faktörü dışında programdaki tedrisat üyesi/elemanı sayıları, doluluk orantısı, bölgesel farklılıklar, hasta sayısı ve hastalık çeşitliliği, kültürel ortamlar ve yurt imkânları, vakıf üniversiteleri için AR-GE harcamaları üzere parametreler de dikkate alınarak rasyonel bir planlama yapıldı.

SIHHAT PROGRAMLARI KONTENJANLARI
Tıp programında 16 bin 448, diş hekimliği’nde 7 bin 752, eczacılık’ta 3 bin 893, ebelik’te 4 bin 74 , hemşirelik’te ise 16 bin 239.

TYT’DEN 200 VE ÜZERİ PUAN ALAN ADAYLAR GEÇEN YILKİ PUANLARINI KULLANABİLECEK
2018 YKS ’de duyurulan ve birinci sefer 2018’de uygulanan Temel Yeterlilik Testi’nden (TYT) 200 ve üzeri puan alan adayların YKS’ye başvurması kaidesiyle, 2020-YKS’de TYT’ye girmeden 2019 yılı puanlarını kullanabilmeleriyle ilgili tatbik bu yıl da devam ediyor. 2020 YKS’de TYT ’den 200 ve üzeri puan alan adayların YKS ’ye müracaat yapması kuralıyla TYT’ye girmeden bir evvelki seneye ilişkin yani 2019 TYT puanlarını kullanabilmeleriyle ilgili pratik kapsamında 12 bin 239 aday müracaat yaptı. Yeniden tıpkı pratik çerçevesinde, hem 2019 YKS hem de 2020 YKS’ye giren adaylar için bu kuralın nasıl uygulanacağı 2020 YKS Müracaat Kılavuzu’nda nokta alıyor.

ŞAHSI YETENEK TESTIYLE ÖĞRENCİ ALAN HOCALIK PROGRAMLARINDA MUVAFFAKIYET SIRASI BIRINCI SEFER BU YIL UYGULANIYOR
Bilindiği üzere geçtiğimiz yıllarda merkezi yerleştirmeyle öğrenci alan hocalık programlarında muvaffakiyet sırası kaidesi, ilgili puan çeşidinde 300 bin olarak belirlenmişti. Lakin hususî yetenek testiyle öğrenci alan hocalık programları için merkezi yerleştirme testiyle öğrenci meydanların tersine muvaffakiyet sırası kuralı bulunmuyordu. 2018 ve 2019 YKS kılavuzlarında vesair hocalık programlarında olduğu üzere hususî yetenek testiyle öğrenci alan hocalık programlarına da muvaffakiyet sırası koşulu getirileceği bu sene imtihana girecek talebeler için iki sene evvel duyurulmuştu. Geçen yılki YKS sonuçlarına nazaran hususî yetenek testiyle öğrenci alan kimi hocalık programlarında en düşük muvaffakiyet sırası maatteessüf 1 milyon 761 bin civarında. Hocalık programlarının büyük çoğunluğu en düşük 300 bininci sıradan hoca adayı kaydederken yeniden hoca adayı yetiştirecek olan kimi programlar için geçen sene 1 milyon 761 bininci sıradan öğrenci alınmasının pedagojik bakımdan izahı çetin. Hususî yeteneğin müzik, fotoğraf üzere meydanlardaki kıymeti de dikkate alınarak makul ve rasyonel bir nispet belirlenmeye çalışılmış ve bu minimum muvaffakiyet sırası kaidesi (diğer merkezi imtihanlar ile öğrenci alan hocalık programlarındaki 300 bine mukabil) 800 bin olarak belirlendi. Çünkü bu programlar yalnızca müzik, fotoğraf,… programları değil tıpkı vakitte da hocalık programları. Bu programlar 800 bini aşma kuralıyla tekrar ‘özel yetenek testi ile öğrenci almaya devam edecek’. Sair bir tabirle 2020-YKS’de kişisel yetenek testiyle öğrenci alan hocalık programlarına başvurabilmek için TYT’de en düşük 800 bininci muvaffakiyet sırası kuralı pratiğe konuldu. Bu muvaffakiyet sıralamasını aşan adaylar için şahsi yetenek kuralı yeniden devam edecek. Böylelikle kaliteli eğitim için başarıyı ve niteliği önceleyen tedrici ve daimi tekamül esaslı düzenlemelerle sistemde olumlu sonuçların alınması hedeflendi.

ECZACILIK VE DİŞ HEKİMLİĞİNDE BIRINCI SEFER MUVAFFAKIYET SIRASI KOŞULU UYGULANIYOR
Yeni YÖK’ün üniversite sistemine kazandırdığı ve toplulukta geniş bir mutabakat kabul gören birtakım programlar için getirdiği ‘başarı sıralaması şartı’ son yıllarda akademinin ve paydaşların tasvibini ve takdirini kazanacak nitelikte olumlu sonuçlar üretiyor. Bu sene muvaffakiyet sıralaması koşulunun kapsamı, akademinin ve paydaşların görüşleri ve ısrarlı teklifleri doğrultusunda genişletildi. Bu kapsamda bu yıl için birinci kere muvaffakiyet sırası kaidesi getirilen iki program eczacılık ile diş hekimliği programları oldu. Eczacılık için en düşük muvaffakiyet sırası kuralı 100 bin, diş hekimliği içinse 80 bin olarak belirlendi ve bu karar imtihanlardan makul bir müddet evvel kamuoyuna duyuruldu. Bu birebir devranda kendi içinde bir kontenjan planlaması gayesini da barındırıyor.

HUKUK FAKÜLTELERİNDE MUVAFFAKIYET SIRASI KURALI GÜNCELLENDİ
Başta Adalet Bakanlığı olmak üzere paydaşlarımızın görüşleri dikkate alınarak hukuk fakültesine kaydolabilmek için geçen sene 190 bin olan muvaffakiyet sıralaması kuralı bu sene için 125 bin olarak kabul edilmiş ve imtihandan makul bir mühlet evvel kamuoyuna duyurulmuştu. Bu sene hukuk fakültelerine kayıt olacaklar için değerli bir değişiklik daha laf konusu. Yeni YÖK’ün son beş yıldır üzerinde durduğu ve gündemde tuttuğu ‘meslek icra sınavı’ da Yargı Islahatı kapsamında yasal yere kavuştu. Münasebetiyle hukuk eğitimi artık hem girdi hem çıktı esaslı bir değerlendirmeye kavuşmuştur ki bu hukuk eğitimine Yeni YÖK anlayışının sağladığı değerli bir kazanım. Önümüzdeki yıldan itibaren meslek icra testinin gayrı kimi programlar için de getirilmesine yönelik yasal düzenleme yapılmasının sistem için kalite bağlamında olumlu sonuçlar üreteceğine inandığımızı tekraren tabir ediyoruz. Hukuk fakültelerinin kontenjanları bu yıl 16 bin 327 olarak belirlendi.

BAŞKA PROGRAMLARIN KONTENJANLARI
Yapılan değerlendirmeler ve rasyonel planlamalarla gayri kimi programlar için belirlenen örgün talim kontenjanları ise şöyle:
Ziraat-tarım ve tabiat bilimleri fakültelerinin mühendislik dışı programlarının kontenjanı 6 bin 467. Mimarlık programlarının kontenjanı 7 bin 985. Mühendislik programlarının kontenjanı 71 bin 244. Temel bilimlerde kontenjan 10 bin 622. İlahiyat-islami ilimler fakültelerinde kontenjan 19 bin 353.

Bilindiği üzere YÖK kararıyla vakıf üniversitelerinin tüm programlarına birinci yüzde 10 dilimde yerleşen talebeler, burslu olarak okutuluyordu. Bu yıl YÖK’ün teşebbüsüyle başlatılan bir süreçle bu orantı yüzde yüzde 15’e çıkarıldı ve daha da kıymetlisi bu nispet yasal garanti altına alındı. Öğrenci dostu YÖK’ün bu teşebbüsü mekteplilere kıymetli bir kazanım sağladı ve bu sene yaklaşık 11 bini aşkın öğrenci daha fiyatsız eğitim imkânına sahip oldu. Yeni YÖK olarak eğitimin muvaffakiyetle bağlı olarak fırsat eşitliği ve toplumsal adalet anlayışı üzerinde yükselmesi ve başarılı mekteplilerin desteklenmesi gerektiğine inanıyor ve kararlarımızda buna dikkat ediyoruz.

YKS TERCİH KILAVUZUNDA BU YIL DA GELECEĞİN MESLEKLERİ BULUNUYOR
YÖK tarafından 2019-YKS tercih kılavuzunda üniversitelerimizde geleceğin meslekleri olarak kabul edilen ‘Bilgi Güvenliği Teknolojisi, Yapay Zeka Mühendisliği, Yazılım Geliştirme, Dijital Medya ve Pazarlama, Hibrid ve Elektrikli Taşıtlar Teknolojisi, Çok Boyutlu Modelleme ve Animasyon’ üzere lisans ve önlisans programlarına da bölge verilmişti. Bu yıl bu listeye ‘İnsansız Hava Aracı Teknolojileri ve Operatörlüğü, Engelliler İçin Destek Programı, Yapay Zeka ve Olgu Mühendisliği’ üzere programlar da eklendi. YÖK, salahiyet devri ve paylaşımını önceleyen, şeffaflık ve hesap verebilirliği unsur edinen, düzenleyici kararlarında fırsat eşitliği ve toplumsal adalet kavramlarına dikkate alan, sisteme bedel katan girişimleriyle üniversite siyasetleri oluşturan ve  uygulayan, üniversite sistemine öncelikli meydanlar kavramını sonuç üretir stilde fiilen getiren, Türkiye’nin üniversite sistemine çeşitlilik, tematik üniversite ve misyon farklılaşmasını kazandıran anayasal bir kurum olarak; kontenjan planlamasında da devlet muhtaçlıklarını ve kamu yararını önde tutmaya ve rasyonel kontenjan planlamasına devam edecek.”

2020-YKS KONTENJAN TOPLAMLARI*

*Örgün ve Uzaktan talim kontenjanı dahil, mektep birincileri kontenjanı hariç.

2020 YKS AÇIKÖĞRETİM KONTENJAN YEKUNLARI

Hürriyet