Yükseköğretim Heyeti (YÖK) tarafından, Kovid-19 salgınıyla ilgili ‘yeni normal’ sürecinde, üniversitelerdeki uygulamalara yönelik ‘Küresel Salgında Yeni Olağanlaşma Süreci Rehberi’ hazırlandı. YÖK’ten yapılan açıklamaya nazaran, Kovid-19 global salgınının devam ettiği olağanlaşma sürecinde üniversitelerin, salgının bölgesel ve mahallî dinamiklerini gözeterek çeşitli programlar için ilgili programın yeterlikleri, kazanımları, öğrenci sayıları, altyapı imkanları üzere konuları göz önünde bulundurup farklı uygulamalar yapması ve tedbirler alması gerekebilecek. Bu bağlamda ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarından alınan görüşler doğrultusunda, 2020-2021 eğitim öğretim devrine yönelik planlamaların yapılabilmesi için çeşitli hususlarda çerçeve kararları içeren Global Salgında Yeni Olağanlaşma Süreci Rehberi oluşturuldu.
Rehberde, uzaktan öğretim uygulamaları, uygulamalı eğitimler, ölçme ve kıymetlendirme uygulamaları, yabancı asıllı öğrenciler, toplantılar, kongreler ve değişim programları başlıkları altında çerçeve kararlar ve teklifler yer aldı. Salgının 2020-2021 eğitim öğretim devrinde de devam etmesi ihtimaline karşı yeni düzenlemeler yapılması gereksinimine yönelik hazırlanan rehber, Amerika ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere salgının bulunduğu ülkelerin yükseköğretim otoriteleri ve üniversitelerin aldıkları kararlar da kıymetlendirilerek oluşturuldu.
REHBERDE NELER VAR?
Rehberde, dinamik bir süreç olduğu göz önünde bulundurulduğunda, üniversitelerin ilgili heyetlerince salgının bölgesel ve mahallî seyrine nazaran farklı programlar özelinde planlama yapılması gerektiğine işaret edildi. Salgının denetim altında olduğu bir vilayette yapılacak birebir pilotaj eğitimi ile olay sayısının artma eğiliminde olduğu bir vilayette Kovid-19 hastalarını takip eden bir klinikte yapılacak staj eğitimleri için alınacak tedbirlerin farklı olacağı da rehberde vurgulandı. Eğitim ve öğretim yılının farklı aylarında, yeniden salgının seyrine nazaran alınan tedbirlerin de çeşitleneceğine işaret edilen rehberde, ekimde uygulamalı eğitimlere devam eden bir programın, salgının mahallî seyrine nazaran kasımda çevrim içi uygulamaya geçmek zorunda kalabileceği belirtildi.
YETKİ, ÜNİVERSİTELERİN İLGİLİ ŞURALARINDA
Kılavuzun mümkün senaryolara nazaran genel bir çerçevede çizdiği tabir edilen rehberde, salgının bölgesel ve mahallî seyrine nazaran farklı programlar için yapılacak uygulamalara yönelik konularda yetkinin üniversitelerin ilgili şuralarına bırakıldığı bildirildi. Salgın mühletince devletin ilgili kurum ve kuruluşlarının yanı sıra mahallî otoritelerin kararlarının takip edilmesi ve buna nazaran uygulamalarda değişikliğe gidilmesi gerektiğinin de açık olduğu vurgulanan rehberde, üniversitelerin koronavirüs komiteleri ve ilgili öteki heyet ve komiteleri marifetiyle genel planlamalar yapabileceği üzere alternatif planlar da hazırlayarak gerektiğinde uygulamaya koyabileceği belirtildi.
UZAKTAN ÖĞRETİM UYGULAMALARI
Rehberde, uzaktan öğretim uygulamalarıyla ilgili, ‘yeni normal’ süreci ve devamında uzaktan öğretimin mümkün olduğunca çerçevesi çizilmiş ve yapılandırılmış bir uzaktan öğretim olması gerektiğine işaret edilerek, şu sözlere yer verildi:
“Salgının aktifliğinin azalmakla birlikte devam ettiği yeni olağan süreçte harmanlanmış (karma) öğrenme uygulamalarına yer verilebilir. Böylelikle öğrenci sayısı ve fiziki altyapıya nazaran, sınıflara muhakkak sayıda öğrenci kabul edilip, birebir anda çevrimiçi uygulamayla da sınıfın kalanının derse katılması sağlanabilir. Öğretim elemanı kapasitesi kıymetlendirilerek sınıfların kümelere bölünmesi suretiyle tıpkı ders birden fazla kümede da anlatılabilir. Yüz yüze yürütülen dersleri desteklemek üzere sınıf içi eğitimin yanı sıra çevrimiçi uygulamalar da gerçekleştirilebilir. Yüz yüze yürütülen derslerde sınıf içi eğitimlerin yanı sıra kimi etkinlikler (ders notu paylaşımı, makale yazdırma/ödev, alıştırma ve kaynak paylaşımı gibi) belli haftalarda ya da her hafta muhakkak oranlarda uzaktan öğretim uygulamalarıyla desteklenerek ÖYS (Öğretim Idare Sistemi) ve canlı ders sistemleri üzerinden yürütülebilir. Evvelden ders malzemelerinin sisteme yüklenerek öğrencinin kullanımına açılması ve sınıf içi eğitim müddetlerinin daha aktif kullanımına dayalı tersyüz uygulama gibisi çevrimiçi dayanaklı formüllerle hem öğrencilerin derse hazırlanması hem de sınıf içi yüz yüze yahut eş vakitli çevrim içi dersler için vaktin faal kullanılması sağlanabilir. Dersler sırasında vakit sorunu nedeniyle derinlemesine ele alınamayan hususlar bu biçimde daha kapsamlı ve nitelikli işlenebilir. Gerektiğinde günlük rutin mesai dışı saatler ve hafta sonu da yüz yüze uygulamalar için kıymetlendirilebilir. Salgının bölgesel ve mahallî seyri, ilgili örgün programdaki öğrenci sayısı ve altyapı imkânları göz önünde bulundurularak üniversitelerimiz, ilgili programların teorik eğitimlerini vermeye ve uygulamalı eğitimlerini desteklemeye yönelik uzaktan öğretim süreçlerini planlamalı.
Yükseköğretim kurumlarının yetkili konseyleri tarafından verilecek kararla, öğrencinin alması gereken toplam ders sayısının yüzde 40’ına kadarının uzaktan öğretimle verilebileceği hatırlatılan rehberde, uzaktan öğretimle yürütülecek derslerin, mümkün olduğunca 2020-2021 eğitim öğretim yılında ve bilhassa birinci periyotta ağır verilmesi önerildi. Rehberde, uzaktan öğretimi, süreğen hastalığı bulunan ve engelli öğrencilere mümkün olduğunca erişilebilir kılmak için gerekli önlemlerin de alınması istendi ve buna yönelik teklifler yer aldı.
UYGULAMALI EĞİTİMLER
Rehberde, salgının sürat kesmekle birlikte devam ettiği yeni olağan sürecinde 2019-2020 bahar devrinde verilemeyen uygulamalı eğitimlerle ilgili eksikliklerin tespit edilerek telafi eğitimlerinin verilmesi gerektiğine işaret edildi. Bu kapsamda küçük küme çalışmaları ve dönüşümlü eğitim üzere çeşitli teklifler rehberde sıralandı.
DAHA EVVEL NELER YAPILMIŞTI?
YÖK, koronavirüs salgınına yönelik bugüne kadar birçok önlem aldı. 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar periyodunda eğitim ve öğretim süreçlerinin kesintiye uğramaması ve bu sürecin en az hasarla aşılması için çevrim içi eğitime geçildi ve uzaktan eğitimle ilgili kimi mevzuat değişiklikleri yapıldı. ‘YÖK Dersleri’ ismi verilen bir arayüzle üniversitelerin dijital ders materyalleri açık erişime açıldı. Uygulamalı eğitimler, stajlar, iş yerinde mesleksel eğitim üzere hususlarda da salgının seyrine nazaran kararlar alınarak üniversitelere iletildi. Türk yükseköğretimi, bütün alanlarda mümkün olan tedbirleri alıp, dinamik ve çevik idare anlayışıyla süreçleri yöneterek süratli ahenk kabiliyeti bulunduğunu da ortaya koydu.
Hürriyet
